วันไหว้ครู เป็นหนึ่งในพิธีการที่มีความสำคัญและฝังรากลึกในวัฒนธรรมไทยมายาวนาน เป็นวันที่นักเรียนหรือลูกศิษย์จะได้แสดงความกตัญญู กตเวทีต่อครูบาอาจารย์ ซึ่งเปรียบเสมือนผู้จุดแสงแห่งปัญญาให้กับลูกศิษย์ทั้งหลาย พิธีนี้ไม่ได้มีเพียงความงดงามทางจิตใจ แต่ยังแฝงไปด้วยคติ ความเชื่อ และสัญลักษณ์ที่ลึกซึ้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “พานไหว้ครู” ที่ประดับด้วยดอกไม้หลากชนิด ซึ่งแต่ละดอกมีความหมายที่งดงาม สะท้อนเจตจำนงของลูกศิษย์ที่ต้องการอุทิศตนต่อการเรียนรู้
วันไหว้ครู 2568 วันที่เท่าไหร่?
วันไหว้ครูในประเทศไทยมักจัดขึ้นในวันพฤหัสบดีที่สองของเดือนมิถุนายนของทุกปี โดยในปี พ.ศ. 2568 หรือ ค.ศ. 2025 นั้น วันไหว้ครูจะตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 12 มิถุนายน 2568
วันไหว้ครู 2568 วันที่เท่าไหร่? คำตอบคือ วันพฤหัสบดีที่ 12 มิถุนายน 2568 ซึ่งจะมีการจัดพิธีในช่วงเช้าตามโรงเรียน สถาบันการศึกษา และมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ทั่วประเทศ โดยเฉพาะในโรงเรียนรัฐบาลและโรงเรียนเอกชนทั่วไป
ความหมายของวันไหว้ครู

คำว่า “ครู” ในภาษาไทยมาจากคำว่า “คุรุ” ในภาษาสันสกฤต หมายถึงผู้ถ่ายทอดความรู้ หรือผู้นำทางชีวิต วันไหว้ครูจึงไม่ใช่แค่วันของพิธีกรรม แต่ยังเป็นวันที่ตอกย้ำให้คนไทยระลึกถึงคุณค่าของการศึกษา และความสัมพันธ์ระหว่างศิษย์กับครู ที่มีทั้งความเคารพ ความศรัทธา และความรับผิดชอบต่อหน้าที่
พานไหว้ครูดอกไม้สด ใช้ดอกอะไรบ้าง
หนึ่งในสัญลักษณ์สำคัญของวันไหว้ครูคือ “พานไหว้ครู” ซึ่งลูกศิษย์จะประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อนำไปถวายต่อครูบาอาจารย์ พานเหล่านี้มักจะจัดด้วยดอกไม้สด โดยดอกไม้แต่ละชนิดที่เลือกใช้ล้วนมีความหมายเฉพาะทางเชิงสัญลักษณ์ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาและคุณลักษณะของผู้เรียนที่ดี
ดอกไม้ที่ใช้ในพานไหว้ครูมักประกอบด้วย:
1. ดอกเข็ม
เป็นดอกไม้หลักที่ต้องมีในพานไหว้ครู แทนความแหลมคมของสติปัญญา สื่อถึงการมีไหวพริบเฉียบแหลม ฉลาดรู้ทัน และมีความมุ่งมั่นในการเรียนรู้
2. ดอกมะเขือ
แม้จะเป็นดอกเล็ก ๆ สีม่วงจาง ๆ แต่กลับมีความหมายลึกซึ้ง เพราะต้นมะเขือเมื่อมีดอกก็จะโน้มกิ่งลง เปรียบได้กับนักเรียนที่มีความรู้มากก็ยิ่งอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่โอ้อวด
3. หญ้าแพรก
สื่อถึงความอดทน แม้โดนเหยียบย่ำแต่ก็ไม่ตาย เปรียบได้กับนักเรียนที่ตั้งใจเรียน มีความพากเพียร แม้จะพบอุปสรรคมากเพียงใดก็ตาม
4. ดอกกล้วยไม้
สื่อถึงความวิริยะ อุตสาหะ และความเป็นระเบียบ เพราะกล้วยไม้เป็นพืชที่ต้องใช้เวลาบ่มเพาะและดูแลอย่างละเอียดอ่อนกว่าจะเบ่งบาน
ความหมายของดอกไม้ในพานไหว้ครู
พานไหว้ครูไม่ได้เป็นเพียงสิ่งของที่จัดขึ้นเพื่อความสวยงาม แต่เป็นการออกแบบอย่างมีนัยทางวัฒนธรรม ทั้งด้านจิตวิญญาณ ความเชื่อ และการแสดงความเคารพอย่างลึกซึ้ง
| ดอกไม้ | ความหมาย |
|---|---|
| ดอกเข็ม | ความแหลมคมของสติปัญญา ความเฉลียวฉลาด |
| ดอกมะเขือ | การอ่อนน้อมถ่อมตน |
| หญ้าแพรก | ความพากเพียร อดทน ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค |
| ดอกกล้วยไม้ | ความวิริยะ อุตสาหะ ความประณีตในการเรียนรู้ |
| ดอกพุด | ความบริสุทธิ์ ความตั้งใจมั่น |
| ดอกบานไม่รู้โรย | ความจงรักภักดี และความมั่นคงของจิตใจ ไม่เปลี่ยนแปลง |
ในหลายโรงเรียนยังมีการเพิ่มองค์ประกอบอื่น ๆ เพื่อแสดงความคิดสร้างสรรค์ เช่น การประดับริบบิ้น ผ้าแก้ว หรือของประดับที่สื่อถึงวิชาเฉพาะด้าน เช่น พู่กัน ดินสอ หรือไม้บรรทัด
สิ่งที่ใส่ในพานไหว้ครูมีอะไรบ้าง
นอกจากดอกไม้ 4 ชนิดหลักที่กล่าวถึงข้างต้น การจัดพานไหว้ครูยังสามารถเพิ่มเติมสิ่งของอื่น ๆ ได้ตามบริบทและจินตนาการของนักเรียน เช่น
1. ธูป เทียน
ใช้ในการประกอบพิธี เพื่อสื่อถึงแสงสว่างทางปัญญา การกราบไหว้ และการเคารพบูชา
2. ใบตองตัดแต่ง
นำมาใช้รองพานหรือห่อดอกไม้ เพื่อความสวยงามและความเป็นระเบียบเรียบร้อย
3. ของประดับตกแต่ง
เช่น ริบบิ้น ลูกปัด ผ้าดอกไม้ประดิษฐ์ สื่อถึงความใส่ใจ ความตั้งใจของผู้จัดพาน
4. อุปกรณ์การเรียน
เช่น ดินสอ ปากกา ยางลบ เพื่อสื่อความหมายว่านักเรียนพร้อมสำหรับการเรียนรู้ในทุกมิติ
5. เครื่องหมายเฉพาะทาง
เช่น เครื่องหมายดนตรี พู่กันสำหรับวิชาศิลปะ หรือไม้บรรทัดสำหรับคณิตศาสตร์ เพื่อให้พานไหว้ครูมีความหมายเฉพาะตัวตามสายวิชาที่เรียน
วันไหว้ครูภาษาอังกฤษ และวัฒนธรรมเปรียบเทียบ
ในภาษาอังกฤษ คำว่า “วันไหว้ครู” ใช้คำว่า Teacher Appreciation Day หรือ Teacher’s Day แต่ในประเทศไทย “วันไหว้ครู” มีความพิเศษกว่านั้น เพราะไม่ได้เป็นเพียงวันขอบคุณครู แต่เป็นพิธีกรรมที่มีขั้นตอนและพิธีการที่ซับซ้อน เช่น การกล่าวบทไหว้ครู การยกพาน และการขอพร ซึ่งถือเป็นโอกาสสำคัญที่ลูกศิษย์ได้แสดงความเคารพต่อครูอย่างเป็นทางการ
ในประเทศอื่น เช่น
- จีน: มีวัน “ครู” ในวันที่ 10 กันยายน โดยไม่มีพิธีกรรมที่เป็นทางการแบบไทย
- อินเดีย: Teacher’s Day ตรงกับวันที่ 5 กันยายน มีการแสดงความรักต่อครูอย่างอบอุ่น
- สหรัฐอเมริกา: Teacher Appreciation Week จะจัดขึ้นในเดือนพฤษภาคม เป็นสัปดาห์แห่งการให้ของขวัญและเขียนข้อความขอบคุณครู
พานไหว้ครูในยุคสมัยใหม่
แม้จะมีรากฐานจากขนบธรรมเนียมดั้งเดิม แต่พานไหว้ครูในปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนให้มีความร่วมสมัยมากขึ้น เช่น
- พานแนวคิดสร้างสรรค์ เช่น พานรูปการ์ตูน ตัวละคร หรือสิ่งที่เกี่ยวกับเทคโนโลยี
- พาน Zero Waste ใช้วัสดุที่สามารถย่อยสลายได้ง่าย เช่น ดอกไม้ท้องถิ่น เศษผ้า
- พานตามโครงการเรียนรู้ ที่นักเรียนคิดและออกแบบพานโดยอิงกับวิชาเรียนหรือแนวคิดทางสิ่งแวดล้อม
แม้จะมีความร่วมสมัยเพิ่มขึ้น แต่สาระสำคัญของวันไหว้ครูก็ยังคงอยู่ คือ “การระลึกถึงพระคุณครู” และ “การแสดงออกถึงความเคารพอย่างจริงใจ”
วันไหว้ครู 2568 ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 12 มิถุนายน 2568 เป็นวันแห่งการแสดงออกถึงความกตัญญูของลูกศิษย์ต่อครูบาอาจารย์ โดยมี “พานไหว้ครู” เป็นสื่อกลางที่งดงาม สื่อถึงปณิธานในการเรียนรู้ การอ่อนน้อมถ่อมตน และการมีสติปัญญาอย่างรอบด้าน
การเลือกใช้ดอกไม้ เช่น ดอกเข็ม ดอกมะเขือ หญ้าแพรก และดอกกล้วยไม้ ไม่ได้เป็นแค่ความสวยงามภายนอก แต่สะท้อนถึงค่านิยมและคุณธรรมที่นักเรียนควรยึดถือในการดำเนินชีวิต
บรรณานุกรม:
- สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2567). ปฏิทินกิจกรรมปีการศึกษา 2568.
- สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2566). ความหมายของคำว่า “คุรุ”.
- สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แนวทางการจัดพิธีไหว้ครู.
- โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย. (2565). “ความหมายของดอกไม้ในพานไหว้ครู”.
- กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2563). มรดกวัฒนธรรมไทย: พิธีไหว้ครู.
Read More :
- รวมหนังสือเตรียมสอบ ป.1 ทุกวิชา ปี 2025 เพื่อคะแนนที่ดี
- แบรนด์จูเนียร์ ซุปไก่สกัด บำรุงสมองลูกช่วงเปิดเทอม ปี 2025
- เที่ยวฟาร์มจระเข้สามพราน 2568 มีอะไรเปลี่ยนไปบ้าง?
- 50 รุ่นกระติกน้ำเด็กอนุบาลยอดนิยม พกพาง่าย น่ารัก ถูกใจคุณหนู ๆ
- รวมกระเป๋าเป้เด็กอนุบาลลายน่ารัก ใส่ของได้เยอะ สะพายสบาย ยี่ห้อ Sun Eight





ใส่ความเห็น