รีวิวลูกฉีดวัคซีนเป็นไข้ทุกเข็ม ต้องจัดการอย่างไร

เด็กฉีดวัคซีนเป็นไข้ไหม? คำตอบคือ “เป็นได้ค่ะ” และเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นบ่อยมาก โดยเฉพาะกับวัคซีนพื้นฐานในวัยทารกอย่าง DTP, MMR, วัคซีนไข้สมองอักเสบ และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ซึ่งคุณแม่หลายคนต้องพบเจอ แต่ไม่ต้องกังวลไปค่ะ เรื่องไข้หลังวัคซีนที่ไม่ได้เจอกับทุกคน บทความนี้ Shop-dek.com ขอรีวิวอย่างละเอียดว่า ถ้าลูกเป็นไข้หลังฉีดวัคซีนทุกครั้ง ควรดูแลอย่างไร, อาการแบบไหนควรพบแพทย์ และ ไข้จากวัคซีนต่างจากไข้จากการติดเชื้ออย่างไร

วัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็กมีอะไรบ้าง

ก่อนจะเข้าสู่ประเด็น “เป็นไข้หลังฉีด” มาดูกันก่อนว่าในประเทศไทยมี วัคซีนเด็ก หรือ “วัคซีนพื้นฐาน” ที่ลูกน้อยควรได้รับในช่วงวัยแรกเกิด – 6 ปี อะไรบ้าง ได้แก่

อายุ	วัคซีนพื้นฐานที่แนะนำ
แรกเกิด	วัคซีนวัณโรค (BCG), ไวรัสตับอักเสบบี เข็ม 1
2 เดือน	DTP + Hib + โปลิโอ (IPV) + ไวรัสตับอักเสบบี เข็ม 2
4 เดือน	วัคซีนรวม (DTP-Hib-IPV) เข็ม 2
6 เดือน	วัคซีนรวมเข็ม 3 + ไวรัสตับอักเสบบี เข็ม 3 + ไข้หวัดใหญ่
9 เดือน	วัคซีนหัด (หรือ MMR)
1 ปี	วัคซีนไข้สมองอักเสบ + MMR เข็ม 1
1.5 ปี	DTP-Hib-IPV เข็มกระตุ้น
4-6 ปี	DTP-IPV เข็มสุดท้าย

หมายเหตุ: อาจมีวัคซีนเสริม เช่น วัคซีนโรต้า, วัคซีนปอดอักเสบ (Pneumococcal), วัคซีนอีสุกอีใส ฯลฯ แล้วแต่ความเหมาะสมของแต่ละครอบครัว

ลูกฉีดวัคซีนเป็นไข้หลังวัคซีนแบบไหนต้องไปหาหมอ

อาการเป็นไข้หลังวัคซีน มักจะเกิดเป็นผลข้างเคียงของวัคซีนนั้นๆ ถ้าเจออาการแบบนี้ต้องไปหาหมอนะคะ

บริเวณที่ฉีด เป็นรอยบวม แดง หลังฉีด ให้ประคบเย็น 1-2 วันถ้าไม่หาย หรือเด็กร้องกวนควรไปพบแพทย์
ไม่เล่น ไม่กิน ซึม ร้องกวน งอแงง่ายจนผิดปกติ
หลับๆ ตื่นๆ ดื่มนมได้น้อยลง
มีไข้ช่วงกลางคืน 6–10 ชั่วโมง

เด็กเป็นไข้จากวัคซีน แตกต่างจากไข้อื่นอย่างไร?

หากระหว่างไปฉีดวัคซีนมาแล้วลูกป่วย ไข้จากวัคซีนต่างจากไข้หวัดติดเชื้ออื่นๆ อย่างไร มาดูกันค่ะ

อุณหภูมิ
- ไข้จากวัคซีนจะวัดไข้ได้ 37.5 – 38.5°C (บางครั้งถึง 39°C) แต่ถ้าเป็นไข้จากการติดเชื้อ จะขึ้นๆ ลงๆ และมีโอกาสเจอไข้สูงเกิน 39°C
ระยะเวลาของอาการไข้
- ไข้จากวัคซีนจะอยู่เพียง 1-2 วัน ในขณะเดียวกันไข้จากการติดเชื้อจะมีระยะเวลา 3-5 วัน ตามอาการ
อาการร่วมด้วย
- ไข้จากวัคซีนจะมีอาการซึม ปวด ร้องกวน งอแอ แต่ถ้าหากติดเชื้อจะมีอาการถ่ายเหลว ไอ น้ำมูก เจ็บคอร่วมด้วย
การมาของไข้
- หากฉีดวัคซีนแล้วมีไข้ 6 – 24 ชั่วโมงก็มีโอกาสเป็นไข้จากวัคซีน แต่ถ้าหากติดเชื้อ มักจะไม่ทราบระยะเวลาที่แน่ชัด

ไข้จากวัคซีนไม่เป็นอันตราย หายเองได้ ยกเว้นกรณีเป็นไข้ทุกเข็ม ควรต้องพาเด็กไปเช็กการแพ้ส่วนประกอบในวัคซีน และถ้าหากพบอาการเป็นไข้จากการติดเชื้อก็ควรติดตามอาการแทรกซ้อน เช่น เชื้อลงปอด อาการช็อค เป็นต้น

วิธีบรรเทาไข้จากวัคซีนดูแลลูกอย่างไรให้ปลอดภัย

หากยังไม่มีอาการเยอะ ก็สามารถดูแลน้องได้ที่บ้าน ด้วย 6 ขั้นตอนต่อไปนี้ค่ะ

วัดอุณหภูมิเป็นระยะ
ใช้เทอร์โมมิเตอร์วัดทุก 4–6 ชม. และจดบันทึกไว้
ถ้าเกิน 38.5°C ติดต่อกันนาน ควรให้ยาลดไข้
เช็ดตัวลดไข้
ใช้น้ำอุ่นจัด (ไม่ใช่น้ำเย็น) เช็ดซอกคอ รักแร้ ขาหนีบ
ให้ยาลดไข้
เช่น พาราเซตามอลชนิดน้ำสำหรับเด็ก ตามขนาดที่แพทย์สั่ง
ห้ามให้ยาบรูเฟนหรือยาอื่นโดยไม่ปรึกษาแพทย์
พักผ่อนให้เพียงพอ
ให้ลูกนอนหลับอย่างเต็มที่ หลีกเลี่ยงเสียงดัง/แสงจ้า
ให้ดื่มน้ำหรือดูดนมบ่อยๆ
เด็กอาจไม่อยากกินข้าวหรือนมมาก แต่อย่าให้ขาดน้ำ
สังเกตอาการผิดปกติอื่นๆ
เช่น ผื่นขึ้น หายใจแรง อาเจียนบ่อย ควรไปพบแพทย์ทันที

ลูกเป็นไข้หลังฉีดวัคซีนถือว่า “ปกติ” โดยเฉพาะในเข็มพื้นฐานอย่าง DTP, MMR ไข้จากวัคซีนต่างจากไข้จากโรคทั่วไป ทั้งอาการ ระยะเวลา และความรุนแรง หากดูแลเบื้องต้นอย่างถูกต้อง ลูกจะหายภายใน 1–2 วัน อย่าลืมติดตามตารางฉีดวัคซีนให้ครบถ้วน เพื่อป้องกันโรคร้ายแรงในอนาคตค่ะ

คำค้นหา : วัคซีนเด็ก, วัคซีนพื้นฐาน, ฉีดวัคซีน, เด็กฉีดวัคซีนเป็นไข้ไหม